Στην παλιά Εθνική Οδό
(Πόσο _καλός_ ήταν ο παλιός καλός καιρός;)
Με αφορμή τους πίνακες της ζωγράφου Λευκής
Χριστίδου(*)
και τις φωτογραφίες του Διονύση Πετρουτσόπουλου, ο N.
Σ. Μάργαρης, θυμάται τις διαδρομές της παλιάς εθνικής
οδού, την ανάβαση του Δομοκού, τον Μπράλο και
συγκρίνει τις μνήμες του τότε με το σήμερα...
ΣΤΙΣ αρχές της δεκαετίας του '50 άρχισε η συχνή μετακίνησή μου
από τον Βόλο προς την Αθήνα με το λεωφορείο. M' έβαζε η μητέρα
μου σ' αυτό πρωΪ και με παραλάμβανε, μετά από διαδρομή δέκα
ωρών, η γιαγιά μου στην Αθήνα.
Τότε ήταν περίεργο να ταξιδεύει ένας _σπόρος_ ασυνόδευτος και
γι_ αυτό με αναλάμβαναν υπό την προστασία τους ο οδηγός και οι
υπόλοιποι επιβάτες του λεωφορείου.
Για άγνωστους ακόμη λόγους έμπαινα στο λεωφορείο έχοντας_
ναυτία την οποία διατηρούσα σε αποδεκτά επίπεδα στο κομμάτι
της διαδρομής μέσα στον κάμπο της Θεσσαλίας. Μιλάμε τότε για
μια διαδρομή που ξεκινούσε από το Βόλο, πήγαινε στη Λάρισα,
μετά στα Τρίκαλα και τον Δομοκό. Εκεί άρχιζαν οι _κορδέλες_ μ'
αποτέλεσμα το λεωφορείο να χρειάζεται τουλάχιστον δύο στάσεις
για δικό μου_ _αποφοδιασμό_!
Μετά από διαδρομή τεσσάρων-πέντε ωρών -ουδείς γνώριζε τι θ'
αντιμετωπίζαμε- φθάναμε στη Λαμία όπου το λεωφορείο σταματούσε
για φαγητό. Εκεί την _καταέβρισκα_ και, παρ_ όλες τις
διαμαρτυρίες του οδηγού (σιγά παιδάκι μου έχουμε μπροστά μας
το χειρότερο κομμάτι) εγώ έτρωγα δυο πιάτα_ ρεβύθια.
Μετά από τη στάση, το λεωφορείο ακολουθούσε για είκοσι περίπου
λεπτά μια τελείως ευθεία διαδρομή και στη συνέχεια άρχιζε η
τρομερή και φοβερή _Μπράλου ανάβασις_. Ήταν ο φόβος και ο
τρόμος των επιβατών, οι περισσότεροι των οποίων άφηναν στις
πλαγιές του ό,τι είχαν_ φάει στη Λαμία. Προσωπικά το πρόβλημά
μου σταματούσε με το μαχαίρι στη Λαμία με τα ρεβύθια τα οποία
είχαν πάνω μου επίδραση παραπλήσια μ' εκείνη της_ δραμαμίνης.
Από εκεί και πέρα -όταν η ναυτία _κουδούνιζε_ τους πάντες -
εγώ απολάμβανα τη διαδρομή.
Μετά το Μπράλο ο δρόμος -όπως και σήμερα- πήγαινε στη Λειβαδιά
(νέα στάση για σουβλάκι!) και ο επόμενος σταθμός ήταν η Θήβα.
Μετά την Ελευσίνα η λίμνη του Κουμουνδούρου μας προειδοποιούσε
ότι είμαστε στα περίχωρα των Αθηνών.
Τα παραπάνω μου ήρθαν στο μυαλό όταν ο Κώστας Καββαθάς μου
ζήτησε ένα κείμενο (_παραγγελιά!_) που να συνοδεύει τις
φωτογραφίες και τα έργα της κ. Χριστίδου για την παλιά εθνική
οδό.
H πρώτη σκέψη ήταν να γράψω μια νοσταλγική περιγραφή του
παλιού καλού καιρού με τους καλοκάγαθους επιβάτες, τον
χωρατατζή οδηγό και τους φιλόξενους ταβερνιάρηδες της
διαδρομής. Βλέποντας τις διαφάνειες της κ. Χριστίδου άπειρες
ιστορίες μου ήρθαν στο μυαλό.
Φυσικά, πριν γράψω ο,τιδήποτε αποφάσισα να κάνω με την πρώτη
ευκαιρία, την ίδια διαδρομή.
M' ένα Μάζντα 323 1.8 GT (για την εβδομαδιαία σχέση μου με το
οποίο θα διαβάσετε ίσως κάποιο κείμενο) το οποίο μου διέθεσε
το περιοδικό, ξεκίνησα ένα άγριο πρωινό (το απόγευμα έδινα
διάλεξη στην_ Κομοτηνή!) γεμάτος νοσταλγία για τη διαδρομή
Αθήνα-Λαμία από την παλιά εθνική οδό.
Παρ_ όλο όμως που ήμουν έτοιμος ν' αναλυθώ σε δακρύβρεχτα
σχόλια, η δεύτερη ερώτηση (η πρώτη ήταν _θα σοβαρευτείς
επιτέλους;_) που έκανα στον εαυτό μου ήταν: _εφ_ όσον αυτόν το
δρόμο τον νοσταλγείς γιατί δεν τον χρησιμοποιείς;_.
Πόσοι άραγε απ' εκείνους που πήγαιναν στη Λαμία από την παλιά
εθνική οδό και είναι έτοιμοι να κλάψουν βλέποντας τα
ερειπωμένα βενζινάδικα στις φωτογραφίες του σημερινού τεύχους,
πηγαίνουν από τον παλιό δρόμο;
Μήπως όλη αυτή η νοσταλγία που βγαίνει για τον παλιό καλό
καιρό δεν είναι τίποτε παραπάνω από έναν ακόμη μύθο;
Γιατί να με συγκινήσει η ανάμνηση μιάς δεκάωρης διαδρομής μ'
ένα σαράβαλο το οποίο έπαιρνα υποχρεωτικά επειδή δεν είχαμε
αυτοκίνητο στην οικογένεια; Γιατί να μην απολαύσω, ακόμη και
με τις υπάρχουσες συνθήκες της Νέας Εθνικής Οδού, μια ταχύτερη
και ασφαλέστερη μετακίνηση σε τρεις ώρες; Έχοντας ανοιχτό και
το στέρεο στη μουσική που μου αρέσει και γράφοντας σημειώσεις
(όλο και κάποιο κείμενο έπρεπε να είχε παραδοθεί _χθες_) στο
μαγνητοφωνάκι.
Μήπως θα έπρεπε ν' απαριθμήσω τις συνθήκες διαβίωσης,
εργασίας, αδειών, υγιεινής και όλα τ' άλλα που πήγαιναν παρέα
με την παλιά εθνική οδό της εποχής του '50;
Σ' ό,τι αφορά τους _προοδευτικούς_ που πάντα θυμώνουν μ' ό,τι
γράφω, να τους θυμήσω τα_ πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων
και τις εξορίες;
Βεβαίως, είναι τελείως λογικό εμείς που γεράσαμε ν' αναζητούμε
το παρελθόν. Προφανώς όχι για να κάνουμε επισκέψεις-εκδρομές
στις τουαλέτες που ήταν μακριά χωρίς καζανάκι, νερό και
μπάνιο. Ούτε για να τρώμε κρέας κάθε Κυριακή και να δουλεύουμε
πρωΪ-απόγευμα όλη την εβδομάδα.
Απλούστατα αναζητούμε τα νιάτα μας που πέρασαν!
Προτιμώ λοιπόν ν' απολαμβάνω το παρόν που, κατά την_ έγκυρη
γνώμη μου, είναι καλύτερο από το παρελθόν παρά να χάνω κι
αυτήν την ευχαρίστηση στη μάταια αναζήτηση ενός ωραιοποιημένου
και εξωραϊσμένου παρελθόντος το οποίο υπάρχει μόνο στα
αρτηριοσκληρωτικά εγκεφαλικά κύτταρα και τις φαντασιώσεις
εκείνων που το αναζητούν μάταια.
Ας μη θεωρηθεί, με κανέναν τρόπο, ότι πηγαίνω μόνο από
_άσφαλτο_. Απολαμβάνω και όλους εκείνους τους χωματόδρομους
της Πίνδου ή της Λήμνου που μ' οδηγούν συχνά σ' ένα εξαίσιο
παρόν.
Σ' ένα περιοδικό όπως το δικό μας του οποίου το αναγνωστικό
κοινό είναι κυρίως νέοι (είτε στην ηλικία, είτε στις_
εγκεφαλικές λειτουργίες) η συμβουλή μου προς τους νεότερους
είναι μία και μόνη: Ακούστε με κατανόηση τις περιγραφές των
γονιών σας αλλά μην παρασύρεσθε στην αρνητική εκτίμηση του
σήμερα. Ζείτε σε μια συνταρακτική εποχή την οποία, όπως είναι
λογικό, θ' αναζητείτε κι εσείς μετά από τριάντα-σαράντα
χρόνια. Τότε όμως που θα λέτε στα παιδιά σας για τον παλιό
καλό καιρό της δεκαετίας του '90 και έναν άριστο κειμενογράφο,
τον_ Μάργαρη, η ζωή θα είναι -για τους_ άλλους- ακόμη
καλύτερη.
Σ_ ένα προσχέδιο νόμου που μου έδωσαν πριν καιρό να διαβάσω
και αφορούσε το περιβάλλον υπήρχε συνεχώς επανάληψη της
έκφρασης _ήπια τεχνολογία_.
Οι συντάκτες ήταν υπερήφανοι και εκτός από τον όρο _ήπια_
άλλαζαν τα φώτα και στη λέξη _εναλλακτικός_. Ας μου συγχωρεθεί
η αυθάδεια αγαπητοί μου, αλλά δεν είμαι σώνει και καλά οπαδός
όλων των_ ήπιων. Γιατί όχι και τεχνολογία αιχμής. Αν θέλουμε
να περάσουμε τηλέφωνα στο ’γιον Όρος, πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε την _ήπια_ τεχνολογία με τηλεγραφόξυλα και
εναέρια σύρματα ή την_ αιχμηρή με τα ασύρματα; Πρέπει να
έχουμε το χειμώνα τους τεχνικούς του OTE να σκαρφαλώνουν στις
βουνοκορφές και τις κολόνες για να επισκευάζουν τις γραμμές;
Ας επανέλθουμε όμως στη διαδρομή. Από Χαλάνδρι μέχρι την
Ελευσίνα, η παλιά εθνική οδός είναι η_ νέα Αθηνών - Κορίνθου.
Από την Ελευσίνα και μετά είχα κάνει παλαιότερα αρκετές
διαδρομές, ιδιαίτερα την εποχή που παζάρευα, ως τυπικός
Νεοέλληνας, ν_ αγοράσω ένα οικόπεδο στο Πόρτο Γερμενό.
O δρόμος μετά την Αγία Σωτηρία είναι γεμάτος από οτιδήποτε
αφορά το_ _σαβούρωμα_ των Νεοελλήνων με σημείο αιχμής την
περίφημη Κάζα. Φαίνεται στ_ αλήθεια περίεργο αλλά -όπως έχω
ξαναγράψει- ουδέποτε θ_ ακούσεις κάποιον να σου περιγράφει την
εξαίσια θέα από την περιοχή, τον Κιθαιρώνα. Όμως, στο άκουσμα
της λέξης Κάζα τα μάτια του θα γυαλίσουν απότομα και η ευθεία
γραμμή που συνδέει τον εγκέφαλο με το στομάχι αμέσως προκαλεί
την απάντηση: Εκεί έχει ένα σπληνάντερο!
Τους βλέπεις να οδηγούν κοιτάζοντας μανιωδώς τις ταμπέλες
μήπως και τους ξεφύγει η πρέπουσα πληροφόρηση για τσανάκες με
γιαούρτια, κοκορέτσια και σάμαλι, έτσι που σκέφτεσαι ότι
μάλλον έχει δίκιο ο Καββαθάς που έγραψε ότι σκέπτεται να
οργανώσει ομάδα που θα πετάει στις χασαποταβέρνες βόμβες...
Μολότοφ.
Ας συνεχίσουμε όμως τη διαδρομή μας και μετά την πανδαισία των
χασαποταβέρνων βρισκόμαστε αντιμέτωποι ξεκάθαρα με το έπος των
προβληματικών εταιριών και της αποκέντρωσης.
M_ ένα νόμο που ευνοούσε με σοβαρές επιδοτήσεις την ίδρυση
βιομηχανιών εκτός Αττικής αρκετοί_ χωματατζήδες (γιατί,
παρακαλώ, αεριτζήδες;) προχώρησαν ακάθεκτοι προς την
περιφέρεια. Οι εταιρίες που ίδρυσαν (με εργάτες που έφερναν
από το_ κέντρο καταναλώνοντας και καύσιμα από πάνω!) σε λίγο
καιρό -όπως ήταν φυσικό- τα _έπαιξαν_. Όποιος αμφιβάλλει ας
τις μετρήσει -όπως στέκουν έρημες- από τα όρια του Νομού
Βοιωτίας, τον ποταμό Ασωπό, μέχρι και τη Λειβαδιά. Ίσως μετά
από λίγα χρόνια οι _οικολόγοι_ θα ζητούν να γίνουν_
_πολιτιστικά πολύκεντρα_ με θέατρα και τα τοιαύτα.
Στη Θήβα δεν βγαίνουμε στη νέα εθνική οδό γιατί θα είμαστε
παραβάτες, είτε πάμε προς Λαμία, είτε προς Αθήνα. Χώρια που αν
ξαναγυρίσουμε από τον ίδιο δρόμο υπάρχει κίνδυνος να μας
πάρουν το δίπλωμα οδήγησης και την άδεια κυκλοφορίας του
αυτοκινήτου. Ακόμη και αν οδηγούμε με προσοχή, χωρίς παράβαση
του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Τούτο επειδή είμαστε στην
εθνική οδό χωρίς να έχουμε κρατήσει την απόδειξη των διοδίων,
γιατί μεταξύ Θηβών και Λαμίας ή Αθηνών_ δεν υπάρχουν διόδια!
Διαβάζω ότι, οι οδηγοί που συλλαμβάνονται να οδηγούν στην
εθνική οδό χωρίς να έχουν την απόδειξη των διοδίων, θα
πληρώνουν πρόστιμο το εικοσαπλάσιο της τιμής και όταν είναι
υπότροποι θα τους αφαιρείται η άδεια κυκλοφορίας του
αυτοκινήτου από ένα μέχρι έξι μήνες.
Όταν υπάρχουν άπειρες διαδρομές στην εθνική οδό (Βόλος -
Λάρισα για παράδειγμα ή Βόλος - Λαμία) πώς θα υποχρεωθούν
άραγε -κατά τους φωστήρες του Ταμείου Εθνικής ΟδοποιΪας- όσοι
κάνουν αυτές τις διαδρομές να έχουν μαζί τους την απόδειξη των
διοδίων;
Παραμένουμε λοιπόν στην _παλιά_ εθνική μόνο που, εδώ που τα
λέμε, το κομμάτι από Θήβα μέχρι και παραπέρα από τη Λειβαδιά
εξακολουθεί να είναι σε συχνή χρήση από πολλούς. Είτε σκοπός
μας είναι η επίσκεψη των Δελφών και του Οσίου Λουκά, είτε
επιστρέφουμε από το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού με
μαύρα_ οπίσθια από τη χαριτωμένη εξάσκηση στο γνωστό
νεοελληνικό άθλημα του σκι. Μια όμως που ανέφερα το πανέμορφο
μοναστήρι του Οσίου Λουκά ας μου επιτραπεί να σας προτείνω και
μια καλοκαιρινή επίσκεψη. ’λλωστε θ_ απολαύσετε και μια
εκπληκτική συσσώρευση πεταλούδων παρόμοια με εκείνην της Ρόδου
και της Πάρου.
Από τη Λειβαδιά και στη συνέχεια ο δρόμος παραμένει περίπου
στην αρχική του μορφή. Βέβαια _χαλάει ο κόσμος_ με τ_ αγροτικά
μηχανήματα όλων των χωρικών της περιοχής που καλλιεργούν την
παλιά λίμνη της ΚωπαΪδας. Προχωρείς λοιπόν από τον Ορχομενό,
τη Χαιρώνεια και την Αμφίκλεια, μέχρις ότου ο δρόμος ενώνεται
μ_ εκείνον που έρχεται από την ’μφισσα. Κάπου εκεί
διαπιστώνεις (το μόνο που στο θυμίζει είναι μια πινακίδα) ότι
ο παλιός Μπράλος με τη διαδρομή του δεν υπάρχει πλέον. O
δρόμος έχει διαπλατυνθεί και σε 34 χιλιόμετρα βρίσκεσαι στη
νέα εθνική οδό. Όμως έκανες λάθος. Δεν πρόσεξες ότι λίγο μετά
το χωριό Μπράλος υπήρχε ο παλιός δρόμος με τις στροφές που στη
συνέχεια, στο ύψος της Ηράκλειας, άρχιζε η ευθεία των δώδεκα
χιλιομέτρων που οδηγεί στη Λαμία.
Δεν θα σας κουράσω με τις εντυπώσεις από Λαμία προς Δομοκό,
μια και ο παλιός δρόμος είναι ο ίδιος με το νέο που εξυπηρετεί
και την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, τα Φάρσαλα και άλλα μικρότερα
χωριά όπως η συμπάθειά μου το Νέο Μοναστήρι. Ένα χωριό του
οποίου ο πληθυσμός παραμένει σταθερός τα τελευταία πενήντα
χρόνια -σ_ αντίθεση με όλα τ_ άλλα- και στο οποίο καλό θα
είναι να πάνε για επίσκεψη όλοι όσοι ομιλούν για δημογραφική
συρρίκνωση, αιμοραγίες και όλα τα σχετικά._Ν.Σ.Μ
(*) Σημ.: H Λευκή Χριστίδου, γεννήθηκε και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη.
Εργάζεται στην Αθήνα. Τα έργα της, πρόσφατα εκτέθηκαν στην αίθουσα Σκουφά.
Λεζάντες
1A.
Χαιρώνεια 1949. (Antoine Bon)
1B.
Χαιρώνεια 1992. Σαράντα τρία ολόκληρα χρόνια χωρίζουν τις δύο
στιγμές. Κάπως έτσι ήταν σ_ όλο το μήκος του ο μοναδικός
δρόμος που συνέδεε τη Βόρειο με τη Νότιο Ελλάδα.
2.
Μια στάση στο 191ο χιλιόμετρο της παλιάς εθνικής οδού
Αθηνών-Λαμίας. H _μυθική_ ανάβαση του Μπράλου. Στο βάθος ο
κάμπος της Λαμίας.
3.
Οι χαρακτηριστικές κατασκευές γράφουν ένα προς ένα τα
χιλιόμετρα στην παλιά εθνική.
4.
O κάθε δρόμος έχει τη δική του ιστορία και σε καλεί να την
ανακαλύψεις. Ένας ερειπωμένος σταθμός (λίγο έξω από τη Λαμία)
που κάποτε έσφυζε από ζωή και κίνηση. Εδώ σταματούσαν οι οι
κουρασμένοι οδηγοί για φαγητό και καύσιμα, πριν αρχίσει η
ανάβαση του Μπράλου.
5.
Όταν η βενζίνη κόστιζε 24 δρχ. το γαλόνι.
6.
Σε στάση ανάπαυσης, γερμένες οι δύο αντλίες σαν να περιμένουν
κάποιο λεωφορείο που δεν πρόκειται να περάσει ποτέ.
7.
Το εστιατόριο-πρατήριο διέθετε και... χορευτική πίστα για τους
πιο θερμόαιμους.
8.
Περασμένα μεγαλεία. Κάπου έξω από τη Λειβαδιά.
9.
Δικά σας τα σχόλια.
10.
Στην Ελλάδα συχνά έρχονται τα πάνω κάτω.
11.
Αριστερά προς Τιθορέα, δεξιά προς Αταλάντη. Σαν ξεκοιλιασμένο
κύτος που σέρνεται στο έδαφος και η άσφαλτος να το κρατάει
γερά δεμένο.
12.
Τα ερείπια του σταθμού στην τριπλή διασταύρωση που ενώνει τους
δρόμους από Λαμία, Λειβαδιά και Αταλάντη. Έχεις την εντύπωση
πως σε λίγο θα βγούν τα φαντάσματα.
13Α,13Δ.
Εκείνο που έμεινε από τον πολυσύχναστο και θορυβώδη χώρο είναι
πια μόνο το κέλυφος και η μόνη του χρήση είναι για την
ανάρτηση κακόγουστων αφισών. ’δοξο τέλος.
14A, 14B.
Στη θέση καλάμι, λίγο πριν τη Λειβαδιά, υπάρχει ένα συγκρότημα
νερόμυλων που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Μπορείς να το
περπατήσεις αν καταφέρεις να το εντοπίσεις πίσω από δύο
γιγαντοαφίσες. Καί αναρωτιέσαι σε τι κατάσταση θα βρισκόταν,
αν ήταν σε κάποιο ιταλικό ή γαλλικό χωριό.
15.
Ανεξάντλητος τρόπος διαφήμισης εδώ και τρεις δεκαετίες,
αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής υπαίθρου.
16A.16B.
Διαφημίσεις. Σημεία αναφοράς συγκεκριμένων τοποθεσιών για τους
οδηγούς, όπως αυτές στο 167ο χιλιόμετρο της παλιάς εθνικής
Αθηνών-Λαμίας.
17A, 17B.
Χαρακτηριστικό σημείο της παλιάς εθνικής λίγο μετά τη
Λειβαδιά. Εδώ ο χρόνος δεν μπόρεσε να αλλοιώσει τα στοιχεία
που συνθέτουν το _παλιό_ τοπίο.
ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ME TO MAZDA
Όπου, για πρώτη φορά στην ιστορία του
αυτοκινητιστικού τύπου, ένα αυτοκίνητο κάνει τέστ
στον... οδηγό του!
Του N. Σ. Μάργαρη
ΕΦΘΑΣΑ στο αεροδρόμιο της Αθήνας από τη Μυτιλήνη στις οκτώ το
πρωί και πήγα στο νόμιμο, φυλασσόμενο και_ δωρεάν πάρκινγκ που
έχω βρεί. Είναι μόλις εκατό μέτρα μακρύτερα από το νόμιμο, μη
φυλασσόμενο και ακριβό πάρκινγκ του αεροδρομίου. Αξίζει ίσως
τον κόπο ν_ αναφερθεί, ότι στις διαφημίσεις της _Ολυμπιακής_
για τη νέα _μπίζνες κλας_ (να το μεταφράσω ως _θέση_
εργασίας_;) αναφέρεται ότι οι επιβάτες που πλήρωσαν τέτοιο
εισιτήριο έχουν δικαίωμα δωρεάν χρήσης του φυλασσόμενου
πάρκινγκ, πράγμα που είναι ψευδέστατο μια και όποιος
αμφιβάλλει ας διαβάσει τις ενημερωτικές πινακίδες που υπάρχουν
σ_ αυτό και προειδοποιούν ότι _ουδεμία ευθύνη φέρουμε__ Ή, ας
ρωτήσουν κάποιον φίλο μου, το αυτοκίνητο του οποίου βρέθηκε
τρακαρισμένο.
Στη σημερινή Αθήνα, όποιος οδηγεί Βάρτμπουργκ (όπως εγώ)
συνεισφέρει αρκετά στη ρύπανση. Ιδιαίτερα όταν έχει
ενηλικιωθεί (το_ αυτοκίνητο!) και είναι κακοσυντηρημένο μ_
άσχημα γεράματα. Όμως, μ_ ένα τέτοιο σαράβαλο δεν αντιμετωπίζω
προβλήματα_ κλοπής όταν τ_ αφήνω για εβδομάδες στο αεροδρόμιο.
Βεβαίως θα πρέπει να ομολογήσω ότι όταν τ_ οδηγώ ντρέπομαι.
Όμως, από τη μια η έλλειψη χρημάτων και από την άλλη η στενή
σχέση_ πέμπτου τύπου που αναπτύχθηκε με κάνουν να το διατηρώ.
Έτσι, έχοντας υπόψη και το γνωστό _η μισή ντροπή δική μου__ το
πήρα και (καπνίζοντας του σκοτωμού!) το οδήγησα μέχρι το
περιοδικό.
O ευγενέστατος κ. Φιλιππακόπουλος είχε φροντίσει να μου
διατεθεί για μια εβδομάδα ένα δεκαεξαβάλβιδο Mazda 323 1800
GT. M_ αυτό θα έφθανα μέχρι την Κομοτηνή. Ας ευχαριστήσω και
την αντιπροσωπία της Mazda για πρώτη - αλλά όχι_ τελευταία
φορά!
Όταν έπαιρνα τις βαλίτσες μου από το ερειπωμένο Βάρτμπουργκ
και τις έβαζα στο πορτ-μπαγκάζ του γυαλιστερού Mazda και τους
άλλαξα θέση στάθμευσης -αφήνοντας το ένα και οδηγώντας το
άλλο- είδα δύο εργάτες από την απέναντι οικοδομή να
σταυροκοπιούνται μ_ απορία. ’λλωστε, λίγο πριν, ο κ.
Φιλιππακόπουλος το είχε πει:
- Δεν μπορώ να φανταστώ τον κ. Μάργαρη να οδηγεί ένα τέτοιο
GT.
- Ούτε εγώ, απάντησα.
Το Mazda αυτό ήταν το αυτοκίνητο με τον ισχυρότερο κινητήρα
που είχα οδηγήσει ποτέ. Συνήθως νοικιάζω αυτοκίνητα σ_
αεροδρόμια αφού έχουν περάσει κάποιες ώρες _αποπροσαρμογής_
από την όλο και χειρότερα επαναλαμβανόμενη εμπειρία της
οδήγησης του Βάρτμπουργκ. Όμως, η άμεση αλλαγή ήταν εμπειρία
συνταρακτική. Με το που πάταγα το γκάζι το αυτοκίνητο _έφευγε_
προς τα εμπρός κι εγώ, τρομαγμένος, έτοιμος ν_ αναποδογυρίσω
με μορφή ιταλικής κωμωδίας της δεκαετίας του _50. Στο πρώτο
πρατήριο που σταμάτησα για βενζίνα αγνοούσα το πως ανοίγει η
τάπα!
Όταν έφθασα υπερήφανος στο σπίτι, πήγα τη μικρή κόρη μου -έχω
και μεγάλη!- βόλτα, σπινάροντας και κάνοντας όλα τα κόλπα που
δεν έκανα τα προηγούμενα σαράντα χρόνια. Το μόνο που δεν
κατάφερα ήταν να κάνω_ σούζες.
Συγχωρείστε τον ενθουσιασμό ενός νεωφώτιστου φανατικού,
αγαπητοί μου του περιοδικού μ_ εμπειρίες πολλαπλάσιες σε
ίππους, βαλβίδες και κυβικά. Όμως, αυτό το Mazda για μένα ήταν
το άνοιγμα ενός νέου κόσμου.
ΠρωΪ - πρωΪ ξεκίνησα για Βόλο συντρίβοντας όλα τ_ ατομικά μου
ρεκόρ -μια και- έφθασα σε δυόμιση ώρες αντί για_ τέσσερις.
Έπρεπε να κάνω μάθημα αλλά στην πόλη υπήρχε γενική απεργία
στην οποία συμμετείχαν και οι φοιτητές μου. Κύριο αίτημα ήταν
η μη διάσπαση του Πανεπιστημίου ή, αλλιώς, να μην ιδρυθούν και
άλλες σχολές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και σε άλλες πόλεις.
Έφθασα στη Λάρισα σε μισή ώρα και σκεπτόμουν ότι, χρονικά,
είναι μάλλον κοντύτερα η Σχολή της Ιατρικής στη Λάρισα με τη
Σχολή Χωροταξίας του Βόλου απ_ ότι η Πάντειος από την Ανωτάτη
Εμπορική. Πόση ώρα χρειάζεται το μεσημέρι για να πας από την
Πατησίων στη Συγγρού; Για να μην αναφερθώ στην επικοινωνία των
Σχολών του Πολυτεχνείου από το Κεντρικό στου Ζωγράφου. Εδώ να
δείς _διάσπαση_.
Ας αφήσουυμε όμως τις συγκρούσεις των γειτονικών πόλεων, μια
και προϋπήρχαν του Πανεπιστημίου και θα συνεχισθούν και μ_
άλλες αφορμές. Όποιος δεν με πιστεύει ας ρωτήσει για τις
σχέσεις Ηρακλείου - Ρεθύμνου, Καλαμάτας - Πύργου, ’ρτας -
Αγρινίου, Ξάνθης - Κομοτηνής και πάει λέγοντας. Όταν είσαι στη
μία από αυτές πάντοτε ακούς ότι στην άλλη _έχουν καλύτερους
πολιτικούς_!
Διέσχισα τη Λάρισα με τη δέουσα προσοχή μια και στο δρόμο
ταχείας κυκλοφορίας που την κόβει στη μέση, από παντού
ξεπετάγονται _αγροτικά_. Ουδεμία πρόθεση είχα, γνήσιος
Βολιώτης εγώ, να βρεθώ στις_ φυλακές της. Έτσι, σχεδόν μέχρι
την Κατερίνη ήμουν_ προσεκτικός. Όμως στη συνέχεια_
απογειώθηκα. Με το 80% των ίππων που περιείχε η μηχανή σε_
καλπασμό και με το δείκτη του κοντέρ συχνά να ξεπερνά τα 200
χιλιόμετρα την ώρα (άλλο ατομικό ρεκόρ) έφθασα στη Θεσσαλονίκη
σε χρόνο μηδέν και συνέχισα προς Καβάλα. Εκεί έκανα μια στάση
για φαγητό όπου διάβασα _με το πάσο μου_ τις εφημερίδες. Ως
γνήσιος νεοέλληνας έκανα στη διαδρομή του κόσμου τις
παραβάσεις για να πάω, υποτίθεται, γρηγορότερα και μόλις
έφθασα το έριξα στο ξεκοίλιασμα και στο χασομέρι. Ήταν όμως
μια νέα εμπειρία η οδήγηση ενός τέτοιου αυτοκινήτου για ένα
μεσόκοπο. O οποίος το μεγαλύτερο αυτοκίνητο που οδήγησε στη
ζωή του ήταν ένα Opel Vectra 1600 κι έτσι αποφάσισε να το
γιορτάσει κερνώντας τον εαυτό του. (Μια νυχτερινή εμπειρία μ_
ένα Seat Toledo 1600 GT από Κόνιτσα μέχρι Καστοριά, όπου
κατατρόμαξα τον Γιάννη Ντρενογιάννη προφανώς δεν_ μετράει).
Είναι ίσως υπερβολή τα όσα γράφω, αλλά όταν οδηγείς μονίμως
-εκτός του ιστορικού Βάρτμπουργκ- τη φθηνή κατηγορία των
ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων ανά τ_ αεροδρόμια της Ευρώπης (Fiat
Panda και παρόμοια), η αίσθηση που αποκτά -και όχι μόνο από
την πανίσχυρη μηχανή- από το εξαίσιο Mazda 323 1800 GT είναι
ότι χειρίζεσαι ένα θαύμα.
Ευτυχώς, σ_ όλη τη διαδρομή και παρά το φανατισμό του
νεοφώτιστου με διπλά και τριπλά προσπεράσματα, μόνο μια φορά_
λαχτάρησα. Πράγμα που σημαίνει ότι έφθασα στην Κομοτηνή σώος
και αρτιμελής. Στη συνέχεια έκανα επιδείξεις του αυτοκινήτου
και των ικανοτήτων μου -μην ξεχνάτε ότι περνώ και_
κλιμακτήριο!- μόνο στους καινούργιους επιβάτες - θύματα τους
οποίους έβαζα μέσα με το_ ζόρι.
Έδωσα τη διάλεξή μου στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο του Δήμου
Κομοτηνής, συμφωνήσαμε με το ακροατήριο ότι η διδασκαλία της
οικολογίας πρέπει ν_ αρχίσει από το νηπιαγωγείο και πήγα για
ύπνο.
Την άλλη μέρα γύρισα στη Θεσσαλονίκη παίζοντας με τους άλλους
οδηγούς. Συνήθως έκανα αυτό που πρώτος περιέγραψε ο Νίκος
Δήμου με το Ρενό Κλιό. ’φηνα να με πλησιάζουν οι _υπερόπτες_
με τα μεγάλα και ισχυρά (στην πραγματικότητα ή στη φαντασία
τους) αυτοκίνητα. Οι οποίοι είχαν την απαίτηση με φώτα και
κορναρίσματα από μακρυά να πάω ταχύτατα _στη μπάντα_.
Φανταζόμουνα όμως, χαιρέκακα, τη φάτσα τους όταν τους άφηνα
πίσω επιταχύνοντας το _μικρό_ Mazda. Ένας που προσπάθησε να μ_
ακολουθήσει θιγμένος στο φιλότιμο κατάφερε να_ διαλυθεί! Τον
είδα να σταματά καπνίζοντας (όχι ο ίδιος αλλά τ_ αυτοκίνητο!)
και καταχάρηκα.
Συμμετέχοντας τις επόμενες μέρες σε μια συνάντηση για την
ερημοποίηση στην Ευρώπη, το μόνο που περίμενα ήταν το πότε θα
τελειώσει. Για να συνεχίσω την τέλεια διαδρομή μ_ αυτό το
τεχνολογικό θαύμα. Ας είναι καλά η αντιπροσωπία της Mazda γι_
αυτήν την εβδομαδιαία παραχώρηση.
Όμως, ποτέ δεν πρέπει να καλομαθαίνουμε γιατί η επιστροφή στην
πραγματικότητα είναι οδυνηρή. Έτσι, όταν χρειάστηκε να
μετακινηθώ στον Αμβρακικό για την τελευταία εκπομπή της ET1
_Εν Λευκώ_ που κάνουμε με τον Κώστα Καββαθά, ουδεμία προσφορά
οχήματος υπήρξε. Οδήγησα για μια ακόμη φορά το Βάρτμπουργκ που
τριζοβολούσε έτοιμο να διαλυθεί, σκεπτόμενος το Mazda που
_όνειρο ήταν και πάει_._Ν.Μ.